Viêm da tiết bã ở đầu: Cách chăm sóc, chữa trị tại nhà

Viêm da tiết bã ở đầu là một bệnh gây ra rất nhiều bất tiện trong sinh hoạt cũng như giảm tính thẩm mỹ, khiến người bệnh tự ti về vẻ ngoài của mình. Vì vậy, việc điều trị nhanh chóng và kịp thời là rất cần thiết. Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam sẽ đưa ra một số gợi ý về cách chăm sóc và chữa trị tại nhà để giúp người bệnh chủ động hơn trong điều trị và phòng tránh bệnh tái phát. 

Viêm da tiết bã ở đầu là gì? Có lây không?

Bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần cho biết, viêm da tiết bã ở đầu còn được biết tới với các tên gọi khác như viêm da dầu ở đầu, viêm da dầu. Bệnh xảy ra khi tuyến bã nhờn ở dưới vùng da đầu bị rối loạn và tiết bã quá nhiều.  Vùng da đầu đó sẽ bị sưng đỏ, xuất hiện các mảng bám, vảy trắng, tóc bết, gây cảm giác ngứa ngáy vùng đầu cho người bệnh.

Cũng giống như bệnh viêm da tiết bã nói chung, viêm da tiết bã da đầu là bệnh mãn tính, dễ tái phát nhiều lần trong đời người. Hiện tại, người ta vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác cũng như thuốc đặc trị hoàn toàn.

Theo thời gian, căn bệnh gây phiền toài vì những cơn ngứa và khiến người bệnh tự ti vì tóc bết, tóc rụng hay những mảng vảy mất thẩm mỹ.

Vì đây là một bệnh về da liễu, nên rất nhiều người quan tâm về vấn đề liệu viêm da tiết bã ở đầu có lây không. Câu trả lời được bác sĩ Nhuần đưa ra là KHÔNG LÂY. Bác sĩ cho biết, đây là tình trạng xảy ra do hoạt động của tuyến bã nhờn, không phải do vi khuẩn, virus.

Do đó, bệnh không lây lan từ người sang người giống như các bệnh về da khác như hắc lào, lang ben… Mọi người hoàn toàn có thể yên tâm tiếp xúc với người bệnh. Tuy không lây trực tiếp/gián tiếp từ người qua người, nhưng bệnh lại có yếu tố di truyền.

Bệnh viêm da tiết bã da đầu xuất hiện ở hầu hết mọi lứa tuổi. Các lứa tuổi dễ mắc là trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, người trưởng thành từ 18 – 40 tuổi.

Nguyên nhân, triệu chứng viêm da tiết bã ở đầu

Nguyên nhân và triệu chứng của bệnh viêm da tiết bã ở đầu của trẻ em và người lớn có một số điểm không giống nhau.

Viêm da tiết bã da đầu ở trẻ em

Bệnh viêm da tiết bã da đầu ở trẻ em còn được gọi là “cứt trâu”. Hầu như trẻ nào cũng gặp phải tình trạng này trong khoảng từ 0 – 3 tháng đầu đời. Sau đó, “cứt trâu” sẽ tự khỏi trong khoảng từ tháng thứ 4 tới tháng thứ 12.

Ở một số trẻ có hệ miễn dịch yếu, vệ sinh kém, “cứt trâu” có thể kéo dài đến 4 hoặc 5 tuổi.

Nguyên nhân gây bệnh viêm da tiết bã ở da đầu ở trẻ em là do:

• Một số trường hợp trẻ chưa quen với môi trường bên ngoài bụng mẹ, nên bã nhờn sinh ra với chức năng bảo vệ vùng đầu cho bé.
• Do người mẹ bị rối loạn hormone khi mang thai rồi truyền sang cho thai nhi. Khi em bé sinh ra, hormone đó sẽ kích thích tuyến nhờn hoạt động mạnh và tăng tiết bã. Ở một số trẻ, “cứt trâu” không chỉ xuất hiện ở đầu, mà còn xuất hiện ở mặt, hoặc lan ra toàn cơ thể.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm da tiết bã da đầu ở trẻ sơ sinh là:

• Một số trẻ sẽ xuất hiện các mảng ban đỏ, nhưng có trẻ thì không.
• Trên bề mặt da đầu xuất hiện các mảng bám. Ban đầu là hơi vàng hoặc trắng. Một thời gian sau sẽ chuyển sang màu nâu sẫm hoặc nâu nhạt như những đám “cứt trâu”.
• Khi mới xuất hiện thì các mảng này bám chặt vào da đầu. Sau một thời gian, các lớp “cứt trâu” này sẽ tự bong ra.

Bị viêm da tiết bã ở đầu với người lớn

Đối với người lớn, bác sĩ Nhuần cho biết, bệnh xuất hiện ở người lớn với nhiều nguyên nhân, điển hình như:

• Chế độ ăn uống không lành mạnh, ăn nhiều đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ
• Uống nhiều các loại nước có gas, cồn hay cafein
• Thường xuyên trong tình trạng căng thẳng, stress, lo âu

• Do lối sống không khoa học, thường xuyên thức khuya, thiếu ngủ
• Do người bệnh mắc các bệnh về thần kinh, bệnh Parkinson
• Do hệ miễn dịch bị suy giảm như những người bị HIV…
• Sống trong môi trường quá nóng hoặc quá lạnh, độ ẩm thấp khiến da đầu bị khô kích thích tuyến bã nhờn tiết ra nhiều để làm ẩm cho đầu
• Do vệ sinh cơ thể không sạch sẽ, các bã nhờn kết hợp với nấm Malassezia gây nên bệnh…

Cơ chế bệnh xảy ra ở người lớn là do các tác nhân khiến cho tuyến bã nhờn bị rối loạn và tiết bã nhiều hơn mức bình thường.

Các triệu chứng bệnh viêm da tiết bã nhờn ở đầu ở người lớn:

• Tóc nhanh bết hơn bình thường, do tuyến nhờn tiết ra nhiều
• Có cảm giác ngứa ngáy khó chịu dù mới gội đầu xong
• Da đầu đỏ, có nhiều mảng bám, vảy trắng dễ bong tróc
• Một số trường hợp tóc rụng nhiều do chân tóc bị yếu đi…

Nếu bệnh xuất hiện ở vùng rìa chân tóc, thì vùng da bị viêm sẽ nổi cộm thành mảng. Mảng này có màu đỏ đậm, khác với màu da bình thường ở xung quanh.

Cách trị viêm da tiết bã ở đầu phổ biến hiện nay

Bác sĩ Nhuần khẳng định, bệnh viêm da tiết bã không gây nguy hiểm tới tính mạng, nhưng lại gây nhiều phiền toái đến cuộc sống của người bệnh. Do đó, khi có các triệu chứng bất thường trên da đầu, thì người bệnh nên tới thăm khám bác sĩ để có phương pháp trị bệnh phù hợp nhất.

Dưới đây là một số cách điều trị viêm da tiết bã ở đầu, người bệnh nên tham khảo:

Dùng thuốc Tây y (trong uống ngoài bôi)

Hiện tại thì chữa có thuốc trị viêm da tiết bã nhờn dứt điểm. Phác đồ điều trị chủ yếu theo hướng giảm viêm, giảm ngứa, loại bỏ các mảng bám, tiết chế hoạt động quá mức của tuyến nhờn. Các bác sĩ thường kết hợp thuốc uống, thuốc bôi và dầu gội chuyên dụng.

Thuốc uống trị viêm da tiết bã ở đầu

Các loại thuốc uống thường dùng là:

• Thuốc kháng histamin H1 – thuốc có tác dụng giúp cơ thể kháng lại các di nguyên gây ngứa ngáy. Thuốc thường sử dụng cho bệnh nhân bị tái phát do ăn phải thức ăn gây dị ứng, hay đồ uống có chất kích thích.
• Thuốc kháng nấm Itraconazole – thuốc có tác dụng ức chế hoạt động của các vi nấm trên vùng da bị bệnh. Nhờ đó mà giảm sự lây lan sang các vùng xung quanh, giảm cơn ngứa. Thuốc này có tác dụng phụ tới sinh lý nam và gan. Do vậy, người bệnh chỉ sử dụng khi có chỉ định từ bác sĩ.

Thuốc bôi trị viêm da dầu ở đầu

Các loại thuốc bôi thường có chứa các thành phần như ketoconazole, ciclopirox, corticosteroid, acid salicylic, acid lactic, propylene glycol… Các thành phần này có tác dụng chống viêm, giảm ngứa, ức chế vi khuẩn tại chỗ. Một số kem phổ biến như kem tar, thuốc mỡ tacrolimus…

Người bệnh không nên tự ý mua về sử dụng. Nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Sử dụng dầu gội để khắc phục

Các loại dầu gội điều trị viêm da tiết bã thường có thành phần ketoconazole, kẽm có tác dụng trị nấm, acid salicylic/acid lactic có tác dụng kiểm soát bã nhờn, ức chế hoạt động của vi khuẩn, giảm viêm ngứa.

Các loại dầu gội trị viêm da tiết bã da đầu đều có tác dụng giảm ngứa, kiềm nhờn và làm bong tróc lớp vảy

Đông y chữa viêm da tiết bã ở đầu – Giải pháp an toàn cho người bệnh

Bác sĩ Nhuần cho biết, Đông y quan niệm viêm da tiết bã dầu là do cơ thể nhiễm phong hàn, tà nhiệt tích tụ ở dưới da. Sau một thời gian thì sẽ làm tuyến nhờn bị rối loạn và phát bệnh viêm da. Do vậy, các bài thuốc Đông y sẽ chú trọng vào thanh nhiệt, giải độc, điều hòa khí huyết và nội quan.

Một trong những bài thuốc được đánh giá cao trong điều trị viêm da tiết bã nói chung và viêm da tiết bã ở đầu nói riêng đó là bài thuốc An Bì Thang của Trung tâm Da liễu Đông y Việt Nam.

Bài thuốc là kết quả của sự kế thừa và phát huy thành tựu của y học cổ truyền và nghiên cứu hiện đại được bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần, bác sĩ Nguyễn Thị Nhặn cùng các cộng sự tham gia vào quá trình nghiên cứu và bào chế.

Với 3 chế phẩm gồm thuốc uống, thuốc bôi, thuốc rửa sẽ giúp người bệnh có được hiệu quả điều trị 3 trong 1. Thuốc uống đi vào vào căn nguyên gây bệnh để giải quyết các nguyên nhân, thuốc bôi và ngâm rửa chính là sự kết hợp hoàn hảo với thuốc bôi để giảm nhanh triệu chứng tại chỗ, làm sạch, đồng thời cung cấp dưỡng chất cần thiết cho da dầu để khống chế không cho diện tích viêm lan rộng hơn.

Không những thế, trong bài thuốc có những vị thuốc với công dụng bổ huyết, bổ thận, thanh nhiệt, giải độc gan sẽ tăng cường sức đề kháng, bồi bổ cơ thể và cải thiện hệ miễn dịch cho người bệnh tốt hơn. Đây là chính là điều tạo nên hiệu quả điều trị dự phòng ngăn ngừa bệnh tái phát trong thời gian dài.

Những người làm việc trong lĩnh vực Đông y nên bác sĩ Nhuần cùng cộng sự luôn coi trọng sự an toàn của người bệnh khi dùng thuốc. Bởi vậy, bài thuốc được bào chế hoàn toàn từ các loại thảo mộc thiên nhiên thu hái tại các vùng trồng dược liệu đảm bảo tiêu chuẩn GACP-WHO. Nhờ vậy mà đem đến sự an toàn, lành tính, thân thiện với cơ thể, hạn chế tối đa tình trạng bệnh tái phát.

Đặc biệt, bài thuốc An Bì Thang với sự an toàn, lành tính của mình có thể sử dụng cho nhiều đối tượng người bệnh, từ trẻ nhỏ, phụ nữ đang nuôi con, những người có bệnh lý nền…

Với dạng bào chế dưới dạng cao bôi, cao uống, bài thuốc này còn đem đến sự tiện lợi trong cách sử dụng, tiết kiệm thời gian, công sức mà vẫn đảm bảo được dược tính trong vị thuốc, nâng cao hiệu quả điều trị.

Đã có nhiều người bệnh sau khi sử dụng An Bì Thang đã sớm chấm dứt các triệu chứng bệnh, làn da trở lại bình thường.

Tại một số trang tin không ít người bệnh sau khi dùng thuốc đã để lại phản hồi tốt, chẳng hạn như:

Hay như:

VIDEO: Phản hồi của nghệ sĩ Thu Huyền sau khi điều trị viêm da bằng bài thuốc An Bì Thang

Không chỉ có những phản hồi từ người bệnh mà từ khi mới đưa vào sử dụng trong điều trị viêm da tiết bã, bài thuốc An Bì Thang đã được các chuyên gia đánh giá cao:

Bác sĩ Nguyễn Thị Tuyến Lan – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc cho biết: “An Bì Thang là một bài thuốc có thể sử dụng được cho nhiều bệnh lý viêm da, trong đó có viêm da dầu hay còn gọi là viêm da tiết bã. Bài thuốc với 3 chế phẩm gồm thuốc uống, bôi và ngâm rửa sẽ giúp điều trị bệnh toàn diện, hạn chế khả năng tái phát trong thời gian dài”.

Bác sĩ Lê Thị Phương – Giám đốc chuyên môn Trung tâm Thừa kế và Ứng dụng Đông y Việt Nam chia sẻ: “Muốn chữa viêm da dầu hay các bệnh lý viêm da khác thì cần phải tác động vào căn nguyên. Bởi chỉ tập trung vào triệu chứng thì bệnh rất dễ tái phát. Theo đó, bài thuốc An Bì Thang đáp ứng được những điều kiện cần, vừa giúp điều trị căn nguyên với thuốc uống trong, vừa khắc phục triệu chứng, khoanh vùng tổn thương nhờ thuốc bôi và ngâm rửa. Tôi đánh giá cao về bài thuốc này”.

Ngoài ra bạn có thể gội đầu bằng nước bồ kết, lá trầu không. Hoặc, bạn cho tinh dầu tràm trà, chiết xuất hạt bưởi vào nước gội đầu. Hỗn hợp này để có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, hỗ trợ chữa viêm da tiết bã ở đầu.

Chăm sóc da tại nhà hỗ trợ điều trị viêm da tiết bã ở đầu

Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây y hoặc Đông y, thì việc tự chăm sóc tại nhà là rất cần thiết. Việc chăm sóc, vệ sinh đúng cách sẽ hỗ trợ điều trị khỏi bệnh nhanh chóng. Theo đó, bạn hãy thực hiện những việc sau đây:

Cách chăm sóc đối với trẻ em:

Bác sĩ Nhuần cho biết, đối với trẻ sơ sinh, thì các mảng “cứt trâu” do viêm da tiết bã sẽ tự khỏi mà không cần sử dụng tới thuốc. Trong thời gian đó, thì khi tắm rửa cho bé, cha mẹ nên sử dụng khăn, bàn chải mềm xoa lên đầu, để các mảng bám dần tróc ra.

Thường thì đến khoảng 1 tuổi là các mảng “cứt trâu” trên đầu trẻ sẽ biến mất.

Đối với các trẻ bị nặng, đến 1 tuổi mà bệnh chưa tự khỏi, “cứt trâu” bị lan ra mặt, các vùng khác trên cơ thể, nên đưa trẻ đi khám để có cách điều trị phù hợp.

Cách chăm sóc đối với người lớn:

Điều đầu tiên nên làm là thực hiện nghiêm chỉnh và kiên trì theo phác đồ điều trị của bác sĩ, đồng thời lưu ý những điều sau:

• Vệ sinh cơ thể, đặc biệt là vùng đầu thường xuyên để giảm các bã nhờn gây ngứa ngáy, khó chịu. Đồng thời làm giảm sự hoạt động của nấm men Malassezia.
• Sử dụng các loại dầu gội có tác dụng trị gàu, diệt khuẩn, trị nấm. Khi gội thì người bệnh không nên cào gãi mạnh, vì sẽ làm bong tróc vùng da bị bệnh, gây nhiễm trùng.
• Không nhuộm tóc khi đang điều trị bệnh vì lúc này tóc và da đầu đang rất yếu, tiếp xúc với hóa chất sẽ làm bệnh lâu khỏi hơn.

Nên xây dựng một lối sống khoa học và một chế độ ăn lành mạnh nhằm vừa hỗ trợ điều trị bệnh, vừa hạn chế bệnh tái phát. Ví dụ như:

• Hạn chế thức khuya, nên đi ngủ trước 11 giờ đêm. Hay cố gắng ngủ từ 7 – 9 tiếng/ngày.
• Không sử dụng thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, nước có gas, cafein.
• Bổ sung nhiều rau xanh, củ quả để cung cấp vitamin, khoáng chất, chất xơ cho cho cơ thể. Các loại thực phẩm này sẽ cung cấp độ ẩm cho da, hỗ trợ tái tạo tế bào, cấu trúc mô da, tăng sức đề kháng cho cơ thể.
• Uống nhiều nước như nước lọc, nước canh, nước ép rau củ quả để cung cấp độ ẩm và vitamin cho cơ thể.
• Tránh ăn các loại thức ăn gây dị ứng cho da. Điển hình như thịt bò, hải sản, đậu nành, đậu phộng. Ngay cả thức ăn công nghiệp, đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhiều dầu mỡ. Bởi vì các loại này gây nóng trong người, kích thích tiết bã nhờn.

Cách phòng ngừa viêm da tiết bã trên đầu

Đối với người chưa bị bệnh viêm da tiết bã trên đầu, nên thực hiện lối sống và chế độ ăn lành mạnh như đã nêu trên, đồng thời kết hợp với:

• Vệ sinh cơ thể và môi trường sống như chăn gối, mũ đội, mũ bảo hiểm thường xuyên.
• Tăng cường tập thể dục thể thao để nâng cao hệ thống miễn dịch cho cơ thể
• Nên đội mũ, che ô khi đi nắng để bảo vệ tóc và da đầu…

Viêm da tiết bã ở đầu có thể tự khỏi ở hầu hết trẻ em, nhưng với người lớn thì không. Vì vậy, khi phát hiện các dấu hiệu bất thường về da, người bệnh nên đến thăm khám bác sĩ để có phương án điều trị đúng cách và hiệu quả. Đây là bệnh dễ dàng tái phát. Do vậy, ai đã từng mắc bệnh nên chú ý hơn trong ăn uống và lối sống để hạn chế tái phát.

Bên cạnh đó, nếu có bất cứ những thắc mắc nào về phương pháp giải quyết bệnh an toàn, hiệu quả bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ Nguyễn Thị Nhuần thông qua địa chỉ sau:

Không thể bỏ qua: