Viêm amidan mãn tính là gì? Triệu chứng và cách điều trị

Viêm amidan mãn tính có triệu chứng gì, có chữa được không là thắc mắc của nhiều người bệnh. Ở bài viết dưới đây, chuyên mục sẽ giúp bạn cung cấp thông tin chính xác và đầy đủ nhất về vấn đề này.

Viêm amidan mãn tính là gì?

Viêm amidan là bệnh lý về tai mũi họng có thể gặp ở tất cả các độ tuổi, đặc biệt là trẻ em. Đây là tình trạng amidan bị vi khuẩn xâm nhập gây nhiễm trùng và trong thời gian dài. Bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây những biến chứng nguy hiểm và tái phát nhiều lần.

Nguy hiểm là, khi bị nhiễm trùng tái lại nhiều lần, amidan sẽ hình thành các hốc nhỏ chứa vi khuẩn gọi là viêm amidan hốc mủ. Trong những hốc này có những kén nhỏ màu trắng giống như bã đậu, khiến người bệnh cảm thấy hôi miệng và nghẹn ở mặt trong cổ họng.

Phân loại viêm amidan mãn tính gồm 3 thể:

• Viêm amidan quá phát: Trường hợp này khiến cho 2 bên amidan trở nên sưng to, chèn vào nhau gây cho bệnh nhân ngáy to thậm chí ngưng thở khi ngủ.
• Viêm amidan hốc mủ: Là tình trạng trên bề mặt amidan xuất hiện các hốc mủ do vi khuẩn tăng sinh tạo thành. Bệnh khiến cho bệnh nhân đau rát họng, hơi thở có mùi hôi, những hốc mủ bã đậu có thể bật ra ngoài khi nói chuyện, hắt hơi, ho,… bởi cổ họng rung.
• Viêm amidan xơ teo: Khi viêm amidan bị tái đi tái lại nhiều lần, amidan trở nên teo lại và nhỏ đi, bề mặt amidan xuất hiện bao xơ hoặc nhiều mủ bã đậu hơn.

Triệu chứng viêm amidan mãn tính

Viêm amidan có thể tái diễn nhiều lần trong năm, vào bất kể mùa nào và thường gây ra những triệu chứng như sau:

• Đau họng: Nếu những cơn đau họng xuất hiện kéo dài lâu ngày và không có dấu hiệu suy giảm thì đây có thể là triệu chứng viêm amidan. Đối với trường hợp này, bệnh nhân thường có xu hướng được khuyên sử dụng kháng sinh để cải thiện tình trạng bệnh. Tuy nhiên, nếu viêm amidan do virus gây nên thì người bệnh nên chú ý nghỉ ngơi, bổ sung đủ nước cho cơ thể bởi dùng thuốc kháng sinh lúc này hầu như không có tác dụng.
• Sốt cao: Khi bị nhiễm trùng virus hoặc tạp khuẩn là một trong số những nguyên nhân gây tình trạng viêm amidan mãn tính. Cơ thể bệnh nhân khi đó sinh ra phản ứng  tự nhiên chống lại những tác nhân có hại và đó là lý do khiến cơ thể người bệnh sốt cao trên 38 độ. Triệu chứng sốt cao thường đi kèm với biểu hiện sưng đau amidan.

• Amidan hốc mủ: Cấu trúc của amidan có nhiều múi và vách ngăn hình thành nên các hốc amidan. Khi bị vi khuẩn tấn công hay xâm nhập vào cơ thể thì những hốc này là nơi để chúng ẩn náu và phát triển. Tình trạng này diễn ra lâu ngày và hình thành nên các amidan hốc mủ. Trong hốc mủ thường tạo thành từng cục có màu trắng lấm tấm giống bã đậu gọi là các kén mủ.
• Hơi thở có mùi hôi: Triệu chứng rõ rệt có thể nhận biết bị viêm amidan mãn tính là hơi thở hôi và nặng mùi. Nguyên nhân gây ra tình trạng này bởi những vi khuẩn xâm nhập và phát triển mạnh mẽ trên chất nhầy của amidan.
• Sưng hạch ở cổ: Khi bệnh nhân mắc viêm amidan mãn tính thường xuất hiện dấu hiệu các hạch ở cổ sưng to và gây nên cảm giác đau đớn.
• Amidan phì đại: Khi amidan kháng thể không có khả năng chống lại sự xâm nhập của các thể gây nhiễm trùng sẽ dẫn tới hiện tượng amidan phì đại. Ngoài ra một số tác nhân khác như dị ứng cũng có thể khiến cho amidan phì đại và làm amidan giãn to.

Nguyên nhân viêm amidan mãn tính

Amidan là cửa ngõ của cơ thể, cấu trúc lympho có chức năng bảo vệ và ngăn chặn những tác nhân gây hại xâm nhập qua cổ họng để vào phổi. Viêm amidan thường do nhiễm trùng gây ra, cụ thể do vi khuẩn Streptococcus, virus cúm, Herpes Simplex, Enterovirus,…

Bên cạnh đó, viêm amidan mãn tính cũng do biến chứng của viêm amidan cấp tính không được chữa trị kịp thời và đúng cách, lâu ngày bệnh trở thành mãn tính. Hoặc có thể do một số nguyên nhân như:

• Người bệnh có tiền sử về viêm họng, viêm xoang, trào ngược dạ dày, viêm tai giữa…,sức đề kháng tự nhiên kém, sâu răng,…
• Do cấu trúc amidan tự nhiên có nhiều bất thường hay nhiều hốc tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh hình thành.
• Vệ sinh cá nhân không thường xuyên, đặc biệt là khu vực tai – mũi – họng khiến vi khuẩn xâm nhập và trú ngụ dễ dàng.
• Yếu tố tự nhiên như môi trường, khí hậu thất thường làm amidan bị tổn thương, đau rát họng, sức đề kháng và hệ miễn dịch suy yếu.

Việc xác định rõ nguyên nhân viêm amidan mãn tính có ý nghĩa quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác bệnh, từ đó cung cấp phác đồ điều trị phù hợp.

Viêm amidan mãn tính có nguy hiểm không, có chữa được không?

Không chỉ viêm amidan mà tất các các bệnh lý khi đã chuyển sang giai đoạn mãn tính đều có biểu hiện nghiêm trọng và khó chữa trị. Viêm amidan mãn tính là một bệnh như thế.

Các chuyên gia về tai, mũi, họng nhận định, nếu không được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, bệnh có thể để lại nhiều biến chứng nguy hiểm như: Cơn đau tăng lên, đau lan sang cả mang tai, đỉnh đầu ngay cả khi nuốt nước bọt bình thường.

Nghiêm trọng là, viêm amidan mãn tính còn dễ tiến triển thành các bệnh khác như viêm xoang, viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm thanh quản, nhiễm khuẩn huyết, viêm cơ tim,….

Bệnh viêm amidan gây nhiều biến chứng nguy hiểm đối với sức khỏe con người, bởi vậy không ít người bệnh lầm tưởng rằng đây là một căn bệnh không điều trị được. Tuy nhiên, vấn đề viêm amidan mãn tính có chữa được không còn phụ thuộc rất nhiều vào cơ địa của từng người, tình trạng sức khỏe hiện nay, lứa tuổi, bệnh nền cũng như mức độ bệnh mà bệnh nhân đang mắc phải.

Thực tế, viêm amidan mãn tính là chứng bệnh rất khó trong việc điều trị và bệnh rất dễ tái phát nếu gặp những yếu tố môi trường bất lợi. Tuy nhiên bệnh hoàn toàn có thể điều trị dứt điểm nếu như bệnh nhân kiên trì và tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị:

• Thăm khám bệnh định kỳ để kiểm soát bệnh và kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường trong điều trị và điều chỉnh hướng chữa trị phù hợp.
• Tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, không lạm dụng, ngưng nghỉ thuốc giữa chừng khi chưa có chỉ định từ phía bác sĩ.
• Thực hiện ăn uống và sinh hoạt hợp lý, khoa học nhằm giúp cơ thể khỏe mạnh, sức đề kháng tăng lên và chống lại được các tác nhân gây bệnh.

Cách điều trị viêm amidan mãn tính

Dưới đây là một số phương pháp chữa amidan đang được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Tùy vào từng nguyên nhân cũng như thể trạng bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định những phương pháp điều trị phù hợp với từng bệnh nhân.

Chữa viêm amidan mãn tính bằng Tây y

Tây y điều trị viêm amidan mãn tính bằng 2 cách: Dùng thuốc và cắt amidan. Ưu điểm của cách chữa này là tác dụng nhanh chóng, giảm nhanh triệu chứng bệnh, kiểm soát bệnh hiệu quả và phòng ngừa viêm nhiễm lan rộng.

Uống thuốc gì chữa viêm amidan mãn tính?

Một số loại thuốc Tây phổ biến trong điều trị viêm amidan mãn tính phải kể tới như:

• Thuốc kháng sinh: Clamoxyl, cephalexin, zinnat,… Khi viêm amidan được xác định do liên cầu b tan huyết nhóm a gây nên thì cần phải sử dụng kháng sinh chống liên cầu penicillin G. 
• Thuốc giảm đau: Paracetamol, Aspirin…
• Thuốc giảm phù nề: amitase
• Thuốc kháng viêm, sát khuẩn: Betadine, Oropivalone,….
• Thuốc giảm ho: Chỉ nên sử dụng khi có dấu hiệu của ho có đờm, ho khan.
• Nước muối 0,9% súc họng

Có nên cắt viêm amidan mãn tính không?

Khi bệnh viêm amidan đã trở nặng và gây biến chứng có hại cho sức khỏe, bệnh nhân sẽ được chỉ định cắt amidan. Việc tiến hành cắt bỏ amidan giúp kiểm soát tốt tình trạng viêm nhiễm tránh để lây lan sang các cơ quan khác trong cơ thể. Tuy nhiên, biện pháp cắt amidan chỉ được bác sĩ chỉ định như một giải pháp điều trị cuối cùng khi thuốc uống không còn tác dụng.

Chưa kể, không phải bệnh nhân nào cũng có thể cắt amidan. Người bệnh chỉ cắt amidan khi và chỉ khi:

• Bệnh tái phát nhiều lần trong năm, đã áp dụng nhiều cách nhưng không khỏi.
• Bệnh có nguy cơ dẫn tới biến chứng nguy hiểm như: Áp – xe amidan và phải nhập viện điều trị.
• Bệnh đang ở mức độ nặng, gây suy hô hấp, khó thở, khó nuốt, đau họng, ho liên tục có đờm, ngủ không yên giấc,…

Hiện nay, bằng công nghệ và máy móc hiện đại, phẫu thuật cắt amidan được thực hiện nhanh chóng, ít gây đau và thời gian phục hồi của bệnh nhanh hơn. Thế nhưng, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro như trong và sau quá trình phẫu thuật như chấn thương mô xung quanh, tắc đường thở, bị câm, suy giảm miễn dịch,…

Chữa viêm amidan mãn tính tại nhà bằng mẹo dân gian

Khi bị viêm amidan mãn tính, một số người bệnh lựa chọn phương pháp điều trị bệnh tại nhà bằng các nguyên liệu tự nhiên sẵn nhằm giảm ho, long đờm, tiêu viêm,… Biện pháp này tiết kiệm chi phí và an toàn, lành tính, có thể phù hợp với mọi đối tượng bệnh nhân đặc biệt là người già, trẻ nhỏ, phụ nữ đang mang thai hay đang cho con bú,…

Một số bài thuốc chữa viêm amidan mãn tính tại nhà an toàn phải kể tới là:

• Chữa viêm amidan mãn tính bằng rau diếp cá: Rau diếp cá giúp giảm đau, hạ sốt và tiêu viêm khá tốt. Người bệnh sử dụng rau diếp cá đem ngâm với nước muối loãng để loại bỏ bụi bẩn độc tố rồi ăn sống, có thể sử dụng hàng ngày để đem lại hiệu quả tốt.
• Chữa viêm amidan mãn tính bằng mật ong: Mật ong có tính ấm, công dụng giảm ho, sát khuẩn và long đờm hiệu quả. Dùng mật ong nguyên chất pha với nước cốt chanh rồi ngậm trong miệng, nuốt từ từ.
• Chữa viêm amidan mãn tính bằng tỏi: Từ lâu tỏi đã được biết đến với khả năng kháng khuẩn, tiêu viêm và nâng cao sức đề kháng cơ thể. Dùng tỏi thái lát mỏng, ngâm cùng với mật ong khoảng 2 tiếng rồi uống mỗi ngày.

Cách trị viêm amidan tại nhà an toàn, tiết kiệm, nhưng phần nhiều các cách chữa này được truyền miệng và không có căn cứ khoa học. Hơn thế, hiệu quả của cách chữa này chỉ mang tính chất hỗ trợ điều trị, giúp làm giảm nhẹ triệu chứng bệnh, không trị bệnh được tận gốc, đặc biệt với tình trạng bệnh nặng. Việc điều trị chỉ nên áp dụng cho các trường hợp viêm amidan cấp tính.

Chữa viêm amidan mãn tính bằng Đông y

Đông y quan niệm, họng là cửa ngõ của phổi, vốn dĩ amidan nằm ở cửa ngõ này nên gặp bệnh là điều dễ hiểu. Viêm amidan mãn tính hình thành do tình trạng phong nhiệt uất kết tại họng kết hợp với phong nhiệt từ bên ngoài xâm nhập. Ngoài ra, bệnh còn xuất phát bởi nguyên nhân do các chức năng tạng phủ như can, tỳ, thận,… mất điều hòa.

Để trị viêm amidan mãn tính bền vững, theo bác sĩ Lê Phương, Nguyên PGĐ Bệnh viện YHCT Hà Đông, nay là Giám đốc chuyên môn Trung tâm Đông y Việt Nam:

“Đông y chủ trị viêm amidan bằng cách sử dụng phép sơ phong thanh nhiệt, giải độc tiết hỏa, lợi yết tiêu thũng. Tuy nhiên, các bài thuốc dùng duy nhất phép trị này sẽ chỉ loại bỏ được gốc bệnh và triệu chứng. Về lâu dài, nếu không điều dưỡng cẩn thận vẫn có thể tái phát trở lại. Do đó, người bệnh cần sử dụng thêm một bài thuốc bổ có tác dụng nâng cao thể trạng”.

Với bài thuốc nam chữa viêm amidan của Trung tâm Đông y Việt Nam, người bệnh sẽ chỉ cần sử dụng một bài thuốc duy nhất, vừa giúp trị bệnh vừa bồi bổ cơ thể. Đó là bài thuốc THANH HẦU BỔ PHẾ THANG.

Bài thuốc có sự kết hợp đa dạng trong thành phần và đem lại nhiều công dụng nổi trội:

• Cơ chế điều trị bệnh từ gốc đến ngọn: Bài thuốc được phát triển theo nguyên lý BỔ CHÍNH KHU TÀ. Cho nên sử dụng chủ yếu các thảo dược có tác động sâu vào các tạng phủ hư hại để phục hồi và điều dưỡng công năng, đẩy lùi các tác nhân gây bệnh hiệu quả.
• Triệt tiêu mọi triệu chứng viêm amidan: Các triệu chứng ho có đờm, sốt, sưng, đau họng sẽ được loại bỏ hoàn toàn nhờ các thảo dược có tác dụng “khu tà” như thanh nhiệt, giải độc, tuyên phế, khứ đàm (trừ đờm), bài nùng (tiêu mủ), giải biểu (hạ sốt).
• Ngăn ngừa bệnh quay trở lại: Bài thuốc sử dụng nhiều thảo dược có tính bổ giúp cân bằng âm dương, bồi bổ can thận, dưỡng huyết để cơ thể được điều hòa và phục hồi sau bệnh. Đồng thời hệ miễn dịch được tăng cường, sức đề kháng nâng cao giúp ngăn ngừa các tác nhân gây bệnh từ môi trường.

Theo đó, bài thuốc có thành phần là 100% các cây thuốc nam, quy vào các kinh Phế, Thận, Tỳ, Can với tác dụng:

• Nhóm thảo dược giúp khai thông phế khí, lợi yết, tiêu thũng, giải độc cơ thể: Thiên hoa phấn, cát cánh, bạch cương tàm, liên kiều, bạc hà, quất hồng bì…
• Nhóm thảo dược giúp bổ can thận, kiện tỳ, dưỡng huyết: Phật thủ, tang diệp, tang ký sinh, xích thược, hoàng cầm, bạch truật.

Ngoài ra, điểm nổi bật không thể không nhắc đến về thành phần của Thanh hầu bổ phế thang chính là THẢO DƯỢC SẠCH, KHÔNG CÓ ĐỘC, AN TOÀN tuyệt đối nhờ:

• Được trồng và phát triển ở các vùng khí hậu phù hợp: Trung tâm Đông y Việt Nam đã triển khai mô hình trồng cây thuốc sạch theo tiêu chuẩn GACP – WHO tại nhiều tỉnh thành nhằm đảm bảo về nguồn gốc xuất xứ, chất lượng dược liệu cho bài thuốc. Từ đó giải quyết các bất cập dược liệu bẩn, thuốc rác, thuốc nhập lậu của thị trường đông y hiện nay.
• Được phối hợp theo tỷ lệ vàng và kiểm nghiệm độc tính: Tỷ lệ thảo dược được nghiên cứu kỹ lưỡng trong nhiều năm với mục tiêu chữa bệnh hiệu quả và an toàn cho mọi đối tượng. Đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu kém như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ có thai, đang cho con bú… Đồng thời, tất cả các thành phần dược liệu đã được kiểm chứng độc tính cấp diễn và bán trường diễn tại Trung tâm Đông y Việt Nam.

Thêm vào đó, Thanh Hầu Bổ Phế Thang cũng được tiến hành kiểm nghiệm lâm sàng trước khi đưa vào ứng dụng rộng rãi. Bài thuốc đã đạt được những thành tựu tích cực:

Trên thực tế, khi Thanh hầu bổ phế thang đã được ứng dụng rộng rãi cho hơn 20.000 người bệnh, rất nhiều người đã phản hồi tốt về bài thuốc và không gặp bất cứ tác dụng phụ nào trong suốt quá trình điều trị.

Theo bạn Trần Huy chia sẻ: “Em gái mình trước cũng bị viêm amidan, cổ họng luôn rát và sưng, uống bao nhiêu kháng sinh cũng không khỏi, chỉ được năm bữa nửa tháng là lại tái phát. thương em gái, mình lượn lờ các trang mạng để tìm cách chữa cho em.

Rồi thấy nhiều người chữa khỏi ở trung tâm thừa kế này này nên mình đưa em đến đó khám. Được các bác sĩ ở đây khám và tư vẫn, nói em mình bị nặng phải dùng thuốc thanh hầu bổ phế thang từ 3 – 4 tháng cùng với chế độ sinh hoạt theo hướng dẫn của bác sĩ thì mới khỏi.

Kết quả sau gần 3 tháng thì em mình cổ họng không còn sưng và rát, từ đó đến giờ gần 1 năm rồi mà chưa thấy tái phát”.

Ngoài những phản hồi tích cực từ phía người bệnh, Thanh hầu bổ phế thang cũng nhận được sự quan tâm từ các chuyên gia đầu ngành. Trong đó có nhiều lời khen ngợi, đánh giá cao về cơ chế điều trị của Thanh hầu bổ phế thang.

Theo PGS.TS Nguyễn Nhược Kim – Phó chủ tịch hội Đông Y Việt Nam nhận định: “Bài thuốc của bác sĩ Phương phải nói là một bài thuốc quý, khi có cả công trình nghiên cứu chứng minh trên thực nghiệm và có cả công trình chuyên khoa II trên lâm sàng”.

Bác sĩ Nguyễn Thị Vân Anh, Nguyên Trưởng khoa nội Bệnh viện YHCT Trung ương cũng từng nhận xét:

Mặc dù có cơ chế chữa bệnh tốt nhưng người bệnh sử dụng Thanh hầu bổ phế thang muốn đạt hiệu quả cao thì cần kiên trì tuân thủ theo liệu trình bác sĩ đưa ra. Đồng thời phối hợp tốt chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt lành mạnh, giúp tăng hiệu quả của bài thuốc và cơ thể phục hồi nhanh chóng hơn.

Lưu ý: Trong quá trình chữa viêm amidan mãn tính bằng đông y người bệnh cần kiên trì điều trị trong thời gian dài (khoảng 2-3 tháng) và không nên gián đoạn giữa chừng. Bởi vì, sử dụng thảo dược với lượng kháng sinh tự nhiên sẽ cần thời gian để thuốc phát huy công dụng hiệu quả nhất.

Viêm amidan mãn tính kiêng ăn gì, nên ăn gì?

Song song với quá trình điều trị viêm amidan mãn tính, bệnh nhân cũng cần chú ý tới chế độ ăn uống hàng ngày bởi chúng chiếm một vai trò quan trọng quyết định khả năng điều trị bệnh. Một số nhóm thực phẩm đã được nghiên cứu làm tăng nguy cơ viêm nhiễm nặng nề, trong khi đó một số loại thức ăn khác có thể giúp đẩy lùi bệnh.

Bệnh nhân có thể tham khảo một số gợi ý về nhóm thực phẩm dưới đây để xây dựng được chế độ ăn hợp lý giúp bệnh mau khỏi:

Viêm amidan mãn tính nên ăn gì?

• Những món mềm và dễ nuốt như súp, cháo,… giúp bảo vệ cổ, không gây tình trạng ngứa ngáy ở họng, từ đó giảm ho.
• Bổ sung nhiều vitamin, chất xơ có trong rau củ, hoa quả, đặc biệt là vitamin C.
• Uống đủ nước cần thiết, trung bình 1,5 – 2 lít nước/ngày.

Viêm amidan kiêng ăn gì?

• Nói không với những món ăn cay nóng, ớt, hạt tiêu, mù tạt,… bởi những chất này gây ảnh hưởng tới cổ họng và làm loét, sưng những vết viêm hiện tại.
• Hạn chế ăn những thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán,… do dầu mỡ có thể khiến cho tình trạng viêm, ho trở nên trầm trọng hơn.
• Không sử dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích. Điều này ảnh hưởng tới sức khỏe và làm giảm sức đề kháng của cơ thể chống chọi trước bệnh tật.

Bên cạnh đó, để đạt được hiệu quả tốt nhất trong quá trình chữa bệnh, mọi người cũng cần lưu ý vệ sinh răng miệng, cổ họng sạch sẽ, đánh răng thường xuyên, súc họng bằng nước muối để ngăn chặn vi khuẩn phát triển sinh sôi.

Trên đây là một số chia sẻ về vấn đề viêm amidan mãn tính. Căn bệnh này không gây chết người nhưng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, chất lượng sống của bệnh nhân. Ngay khi nhận thấy các dấu hiệu viêm amidan cấp tính, bệnh nhân cần chủ động tới các cơ sở y tế chuyên khoa để thăm khám và chăm sóc y tế đặc biệt.