Ghẻ nước là gì? Dấu hiệu và cách trị tại nhà + thuốc

Ghẻ nước là bệnh ngoài da thường gặp và có thể dễ dàng điều trị nếu sớm phát hiện. Nên dùng kết hợp các loại thuốc bôi, kháng sinh với chăm sóc tốt tại nhà. Chủ quan trong điều trị có thể làm phát sinh các hệ quả nghiêm trọng. Thường gặp nhất là nhiễm trùng lan rộng, chàm hóa da…

Bệnh ghẻ nước là gì?

Ghẻ nước là bệnh ngoài da phổ biến do ký sinh trùng có tên Sarcoptes scabiei hominis gây ra. Bệnh đặc trưng bởi tình trạng ngứa ngáy và xuất hiện nhiều mụn nước ngay trên bề mặt da. Bất cứ vị trí nào cũng có thể bị ảnh hưởng nhưng phổ biến nhất vẫn là ở lòng bàn tay, các kẽ ngón tay chân và ở vùng kín.

Cảm giác ngứa ngáy sẽ xuất hiện nhiều nhất vào ban đêm. Bởi thời gian này, cái ghẻ sẽ bò ra khỏi hang để tìm ghẹ đực giao phối. Khi di chuyển chúng sẽ gây kích thích các sợi thần kinh trên da. Đồng thời còn tiết ra các độc tố gây ngứa ngáy.

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, một con ghẻ cái có thể sản sinh ra khoảng 150 triệu ghẻ con/ 3 tháng. Chính vì vậy nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời thì tốc độ tấn công của chúng là rất khủng khiếp.

Nguyên nhân bị ghẻ nước

Như đã đề cập, nguyên nhân chính gây bệnh ghẻ nước là sự tấn công của một loại ký sinh trùng có tên gọi là Sarcoptes scabie hominis. Chúng còn được gọi với tên thông thường là mạt ngứa hay bọ ve.

Ký sinh trùng ghẻ có thể tồn tại ở khắp mọi nơi mà con người không thể quan sát được bằng mắt thường. Bởi kích thước của chúng thường rất nhỏ, chỉ ở vào khoảng 0,3 – 0,5mm.

Ghẻ đực thường chỉ có vai trò giao hợp và chúng sẽ chết ngay sau đó nên không thể là tác nhân gây bệnh. Còn cái ghẻ thì sẽ tấn công vào da, đào hang, đẻ trứng và sinh sôi với số lượng rất nhanh. Hơn nữa chúng còn tiết ra các chất gây kích ứng khiến cho da bị tổn thương, nổi mụn nước và ngứa ngáy.

Ngoài ra, bệnh ghẻ nước sẽ dễ dàng xảy ra hơn khi có một số yếu tố thuận lợi tạo điều kiện. Bao gồm:

• Vệ sinh cá nhân kém: Không tắm rửa, vệ sinh cá nhân hằng ngày có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Bệnh đặc biệt dễ thấy ở những người có tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, da đổ nhiều mồ hôi mà không được làm sạch.
• Môi trường sống ô nhiễm: Sống trong môi trường có nhiều nấm mốc, khói bụi hay nguồn nước bị ô nhiễm thì nguy cơ mắc bệnh ghẻ nước cũng sẽ cao hơn:
• Sống trong môi trường chật chội, đông đúc: Điển hình như viện dưỡng lão, trường học hay nhà tù là những nguồn lây bệnh rất phổ biến.
• Ngập lụt: Số liệu thống kê cho thấy rằng, bệnh ghẻ nước thường xuất hiện vào mùa mưa bão. Bởi đây là điều kiện thuận lợi co cái ghẻ sinh sôi. Sống trong những khu vực dễ bị ngập lụt thì cũng rất dễ mắc bệnh.

Các dấu hiệu của bệnh ghẻ nước

Những triệu chứng của bệnh ghẻ nước có thể giống với các bệnh ngoài da khác, nhất là bệnh tổ đỉa. Chính vì vậy bạn cần chú ý quan sát để có thể nhận diện. Dưới đây là một số dấu hiệu đặc trưng:

– Nổi mụn nước:

• Các mụn nước thường có hình tròn và mọc nông ở trên bề mặt da, có chứa nước trắng bên trong. Chúng mọc rải rác và có xu hướng lây lan khá nhanh.
• Mụn nước dễ vỡ ra, nhất là khi cào gãi hay có ma sát với quần áo.
• Mụn nước có xu hướng xuất hiện nhiều và dễ lan rộng ra các vùng da lành hoặc các vị trí khác.
• Nếu mụn mọc ở bộ phận sinh dục nam thì thường có màu đỏ nhạt với kích thước khoảng bằng hạt đậu tương hoặc nhỏ hơn nhưng gây ngứa rất nhiều.
• Các vị trí dễ nổi mụn nước nhất là các kẽ ngón tay chân, đùi trong, thắt lưng và vùng kín. Ở trẻ dưới 2 tuổi có thể xuất hiện toàn thân.

– Ngứa ngáy:

• Cơn ngứa thường xuất hiện với mức độ dữ dội. Đặc biệt là vào ban đêm khi những con ghẻ cái hoạt động mạnh.
• Nếu gãi nhiều có thể làm ghẻ lan nhanh sáng vị trí khác. Đôi khi còn làm cái ghẻ rơi ra chăn chiếu, giường ghế và dễ dàng lây lan cho người khác.

– Xuất hiện rãnh ghẻ:

• Trên bề mặt da của người bị ghẻ nước có thể sẽ xuất hiện những rãnh ghẻ. Chúng thường dài khoảng 2 – 4mm. Nguyên nhân là do những con ghẻ cái đào hang hay đẻ trứng tạo thành.

Bệnh ghẻ nước có lây không?

Theo nhận đinh của các chuyên gia Da liễu, ghẻ nước được cho là bệnh truyền nhiễm. Ngoài sự lan rộng ra các vùng da khỏe mạnh trên cơ thể thì bệnh có thể lây từ người sang người thông qua nhiều con đường khác nhau. Trường hợp không được ngăn chặn và kiểm soát tốt thì bệnh có thể trở thành dịch.

Dưới đây là các con đường lây lan của bệnh ghẻ nước:

• Lây trực tiếp: Thông qua các hành động tiếp xúc trực tiếp như ôm hôn, nắm tay, chăm sóc, tắm rửa chung hay quan hệ tình dục…
• Lây gián tiếp: Thông qua tiếp xúc gián tiếp như sử dụng chung đồ dùng cá nhân (khăn tắm, quần áo…), ngủ chung giường…

Bị ghẻ nước có nguy hiểm không?

Nhiều người cho rằng, ghẻ nước chỉ là bệnh lý ngoài da nên không có gì đáng lo ngại. Tuy nhiên nếu không sớm có biện pháp can thiệp kịp thời và đúng đắn thì các vấn đề nghiêm trọng hoàn toàn có thể phát sinh.

Trong đó, tình trạng nhiễm trùng da được cho là phổ biến nhất. Thường kích hoạt khi người bệnh cào gãi liên tục vào tổn thương da để giải tỏa cơn ngứa. Hành động này khiến cho mụn nước vỡ ra, vi khuẩn, nấm men từ bên ngoài sẽ dễ dàng xâm nhập. Không chỉ gây nhiễm trùng mà còn khiến da bị lở loét.

Ngoài ra, trường hợp bệnh tái đi tái lại nhiều lần cũng sẽ khiến bạn phải đối mặt với nguy cơ bị chàm hóa ra. Mặc dù hiếm gặp nhưng vấn có một bộ phận người bệnh phải đối mặt với biến chứng viêm cầu thận cấp sau nhiễm trùng.

Các cách trị ghẻ nước tại nhà

Trong trường hợp phát hiện sớm, tổn thương da mới chỉ kích hoạt ở một vài vị trí nhỏ thì bạn có thể áp dụng các giải pháp tại nhà để điều trị ghẻ nước. Đây là cách đơn giản, lành tính và rất dễ thực hiện. Không chỉ giúp làm giảm ngứa ngày mà còn hỗ trợ chữa lành tổn thương da.

Dưới đây là một số gợi ý điều trị tại nhà:

1. Tắm nước muối ấm

Ngứa ngáy là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh ghẻ nước. Nó thường trở nên dữ dội và nghiêm trọng hơn vào ban đêm. Điều này ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cũng như chất lượng giấc ngủ.

Bạn có thể áp dụng cách tắm nước muối ấm để cải thiện tình trạng này. Muối biển có đặc tính sát trùng làm giảm ngứa, kháng khuẩn và chống viêm nhẹ. Tận dụng nguyên liệu này sẽ kiểm soát được cơn ngứa và hạn chế nguy cơ nhiễm trùng da.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị khoảng 3 thìa muối biển
• Hòa vào trong bồn nước ấm đã chuẩn bị sẵn
• Ngâm mình trong nước ấm và tắm khoảng 5 – 10 phút
• Nên chú ý kỳ cọ nhẹ nhàng ở vùng da bị tổn thương

2. Dùng lá đào trị bệnh ghẻ nước

Dùng lá đào để trị bệnh ghẻ nước là mẹo dân gian được áp dụng tương đối phổ biến. Theo các tài liệu Đông y, lá đào có vị đắng và tính bình. Nó giúp làm giảm ngứa, giảm viêm và kháng khuẩn rất tốt. Vì vậy sử dụng thảo dược này có thể khắc phục các triệu chứng mà bệnh ghẻ nước gây ra.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 1 nắm lá đào tươi đem rửa sạch rồi vò nát
• Cho vào ấm, thêm 1 lít nước vào đun sôi
• Đổ nước ra thau rồi thêm vào 1 ít nước lã cho ấm
• Sử dụng nước này để ngâm rửa vùng da bị ghẻ nước

3. Chữa ghẻ nước bằng nha đam

Sử dụng nha đam cũng là một cách chữa ghẻ nước tại nhà được rất nhiều người bệnh tin tưởng áp dụng. Một số nghiên cứu còn ghi nhận rằng, trong gel nha đam có chứa nhiều thành phần hoạt chất có khả năng hoạt động như thuốc kê toa trị ghẻ nước Benzyl Benzoate. Nó sẽ giúp xoa dịu cơn ngứa, đồng thời ngăn ngừa viêm nhiễm rất tốt.

Cách thực hiện:

• Cần chuẩn bị 1 lá nha đam tươi đem rửa sạch
• Gọt bỏ phần vỏ cứng phía ngoài đi rồi cạo lấy gel trong
• Vệ sinh và lau khô vùng da cần điều trị rồi thoa gel nha đam lên
• Để nguyên trên da khoảng 10 phút rồi dùng nước mát rửa lại
• Với cách này có thể thực hiện 1 – 2 lần/ ngày để nhận được kết quả tốt nhất

4. Tắm lá cúc tần

Ngoài lá đào thì lá cúc tần cũng là thảo dược rất lành tính và hữu ích bạn có thể tận dụng để chữa bệnh ghẻ nước tại nhà. Một số thành phần hoạt chất có trong lá cúc tần được nhiều nghiên cứu ghi nhận là giúp chống viêm và kháng khuẩn rất tốt. Hơn nữa hàm lượng tanin dồi dào còn hỗ trợ làm se niêm mạc và chữa lành tổn thương da.

Cách thực hiện:

• Chuẩn bị 1 nắm lớn lá cúc tần
• Đem rửa sạch nguyên liệu với nước muối loãng rồi để ráo
• Cho vào nồi đun sôi cùng 3 lít nước trong 5 phút
• Đổ ra bồn, thêm nước lã vào và dùng nước này để tắm
• Tận dụng phần bã để nhẹ nhàng chà lên vùng da bị tổn thương

Thuốc trị bệnh ghẻ nước

Trong một số trường hợp, các giải pháp tại nhà sẽ không thể đáp ứng. Nhất là khi tổn thương kích hoạt trên nhiều vị trí hay có xu hướng lan rộng. Lúc này, việc sử dụng thuốc được cho là cần thiết.

1. Dùng thuốc Tây y

Việc dùng thuốc Tây cần đảm bảo tuân thủ chỉ dẫn từ bác sĩ chuyên khoa. Sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ tiến hành chẩn đoán mức độ bệnh và khả năng lây lan. Từ đó kê toa các thuốc phù hợp với từng đối tượng người bệnh.

Thông thường, các thuốc bôi ngoài da để diệt ký sinh trùng và chống nhiễm trùng sẽ được ưu tiên. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định kết hợp thuốc kháng sinh và giảm ngừa theo đường uống.

Dưới đây là các thuốc được dùng phổ biến nhất trong điều trị bệnh ghẻ nước:

– Thuốc D.E.P: 

Đây được cho là thuốc dùng phổ biến nhất trong điều trị bệnh ghẻ nước. Thuốc được điều chế dưới dạng chất lỏng dùng ngoài da, không màu và không có mùi. Đây là giải pháp giúp làm giảm ngứa rất tốt mà không gây ra phản ứng kích ứng da.

Với thuốc D.E.P cần bôi 2 – 3 lần/ ngày sau khi đã vệ sinh và lau khô vùng da cần điều trị. Sau khoảng 3 ngày, người bệnh sẽ nhận thấy dấu hiệu tiến triển rất tốt. Nên nhớ chỉ bôi thuốc tại vùng da bị bệnh. Tuyệt đối không để thuốc dính vào niêm mạc mắt, miệng.

– Kem Permethrin 5%:

Kem bôi da Permethrin 5% có tác dụng tiêu diệt ký sinh trùng ghẻ và trứng của chúng. Tuy nhiên chỉ có thể bôi từ vùng cổ trở xuống. Để đảm bảo tác dụng của thuốc thì sau khi bôi cần để nguyên khoảng 8 – 14 giờ mới được tắm. Thuốc này thường được chỉ định sử dụng trong vòng 1 tuần. Nếu gặp phải các tác dụng phụ như ngứa hay châm chích da thì bạn hãy thông báo ngay cho bác sĩ được biết.

– Benzyl Benzoate 33%:

Đây cũng là một loại thuốc bôi ngoài da có thể đáp ứng tốt với bệnh ghẻ nước. Benzyl Benzoate 33% có khả năng thấm sâu vào ổ bệnh. Từ đó tiêu diệt được cả ký sinh trùng ghẻ cùng trứng của chúng. Thuốc này được chỉ định thoa toàn thân trừ vùng da mặt và da đầu. Tuy nhiên được khuyến cáo là nên để 3 ngày rồi mới tắm lại bằng nước ấm.

– Lindane 1%:

Đối với những trường hợp bị ghẻ nước nặng không đáp ứng với các loại thuốc điều trị khác thì bác sĩ có thể chỉ định Lindane 1%. Loại thuốc này có tác dụng nhanh nhưng cần thận trọng. Bởi nó có thể gây độc hại cho hệ thần kinh trung ương.

Khi dùng, lấy 1 lượng thuốc vừa đủ thoa lên vùng da cần điều trị. Sau đó giữ nguyên trên da khoảng 8 giờ mới dùng nước ấm rửa lại. Trường hợp bà bầu và trẻ em tuyệt đối không dùng thuốc này để điều trị ghẻ nước.

– Kem Eurax: 

Kem Eurax có tác dụng tiêu diệt cái ghẻ và làm giảm triệu chứng ngứa ngáy. Có thể dùng với tần suất 2 – 3 lần/ ngày. Tuyệt đối không thoa kem lên vùng da nhạy cảm hay có tổn thương hở. Thuốc chống chỉ định với phụ nữ manh thai và trẻ em dưới 30 tháng tuổi.

– Ivermectin:

Đây là thuốc đường uống được cân nhắc khi các loại thuốc bôi không đạt hiệu quả. Thuốc được dùng với liều duy nhất 200mcg/ kg trọng lượng cơ thể. Tuy nhiên bác sĩ có thể cân nhắc chỉ định thêm 1 liều nữa sau khoảng 7 – 10 ngày dùng liều đầu tiên. Nên dùng khi bụng đói để thuốc phát huy tốt tác dụng. Ivermectin chống chỉ định với phụ nữ mang thai và cho con bú hay những người mắc bệnh tim mạch.

– Thuốc kháng histamine:

Trong trường hợp bệnh ghẻ nước gây ngứa nhiều, khó kiểm soát thì bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng histamine kết hợp. Các loại phổ biến nhất bao gồm Chlor-Trimeton, Diphenhydramin, Dorotec, Benadryl, Zyrtec… Nên dùng vào buổi tối bởi các loại thuốc này có thể gây ra tác dụng phụ buồn ngủ.

– Viên uống bổ sung vitamin B1, C:

Bên cạnh các thuốc được đề cập ở trên thì bác sĩ có thể chỉ định dùng thêm các viên uống bổ sung vitamin B1, C. Mục đích là để nâng cao sức đề kháng và thúc đẩy quá trình chữa lành tổn thương trên da.

2. Các bài thuốc Đông y

Ngoài việc dùng thuốc Tây y thì người bệnh cũng có thể sử dụng một số bài thuốc Đông y để đẩy lùi bệnh ghẻ nước. Tuy nhiên cần lựa chọn cơ sở Đông y uy tín để được thầy thuốc thăm khám và bốc thuốc.

• Bài thuốc 1: Cần chuẩn bị 50g vỏ cây xoan, 50g quả bồ kết và 100ml dầu vừng. Các vị thuốc này đêm chế thành dạng cao bôi và sử dụng với tần suất 2 lần/ ngày.
• Bài thuốc 2: Chuẩn bị 20g rễ cây muồng trâu, 20g toàn cây kiến bò cùng với 100ml rượu trắng 45 độ. Các nguyên liệu này cũng đem chế thành dạng cao bôi rồi dùng 2 lần/ ngày.
• Bài thuốc 3: Chuẩn bị 50g hạt máu chó cùng với 100ml dầu vừng. Trộn đều 2 nguyên liệu này lại rồi bôi lên vùng da bị ghẻ nước 1 – 2 lần/ ngày.

Cách phòng bệnh ghẻ nước

Bệnh ghẻ nước rất dễ lây lan và có nguy cơ tái phát cao. Chính vì vậy, song song với việc điều trị thì bạn cần chú ý thực hiện các giải pháp phòng ngừa. Điều này sẽ giúp bảo vệ tốt hơn cho sức khỏe của bản thân và những người xung quanh.

Dưới đây là các biện pháp ngăn ngừa bệnh ghẻ nước:

• Vệ sinh cơ thể sạch sẽ hằng ngày, đặc biệt là khi đi ra ngoài về hay có tiếp xúc với nước bẩn, nước mưa. Đồng thời chú ý thường xuyên bệ sinh các đồ dùng, vật dụng hay sử dụng, tiếp xúc.
• Vào mùa mưa nên hạn chế đi lại trong khu vực bị ngập lụt. Bởi nguồn nước này rất bẩn và tiềm ẩn nguy cơ cao mắc bệnh ghẻ nước.
• Thường xuyên giặt giũ quần áo, giày dép sạch sẽ. Nên hạn chế đi giày và tuyệt đối không đi khi giày, tất còn ẩm ướt chưa khô hẳn.
• Tránh sử dụng chung đồ cá nhân với người đang mắc bệnh. Nhất là quần áo hay khăn tắm bởi đây là con đường dễ lây lan nhất.
• Nếu bạn đang bị bệnh thì hãy chủ động cách ly với người khỏe mạnh. Tuyệt đối không nắm tay, ôm hôn, ngủ chung giường hay quan hệ tình dục…
• Thường xuyên vệ sinh chăn màn, quần áo, giường chiếu với nước nóng. Nên chọn nơi có nhiều nắng để phơi nhằm diệt trừ tác nhân gây bệnh.

Bạn đừng nên chủ quan khi nhận thấy dấu hiệu của bệnh ghẻ nước. Cần áp dụng các giải pháp điều trị càng sớm càng tốt để nhanh chóng kiểm soát tránh bệnh lây lan. Cùng với đó đừng quên việc chăm sóc và ngăn ngừa nguy cơ lây nhiễm của bệnh cho những người xung quanh.