Cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi hiệu quả nhất

Táo bón ở trẻ em, đặc biệt là trẻ từ 2 – 4 tuổi là một tình trạng phổ biến và có thể gây ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của trẻ. Do đó, cha mẹ có thể tham khảo một số cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi an toàn và hiệu quả trong bài viết bên dưới.

Táo bón ở trẻ 2-3-4 tuổi là gì?

Táo bón ở trẻ 2-3-4 tuổi hay táo bón ở trẻ mới viết đị là tình trạng xảy ra khi trẻ không thể đi đại tiện liên tục hơn 3 ngày. Hầu hết các trường hợp, bé có phân cứng, khô và khó đi qua khỏi hậu môn. Một số trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể bị tắc nghẽn trực tràng, phân ứ đọng bên trong ruột dẫn đến đau bụng, đau dạ dày.

Táo bón ở trẻ mới biết đi có thể liên quan đến sự thay đổi thói quen sinh hoạt hàng ngày và chế độ ăn uống. Ngoài ra, trẻ 2-3-4 tuổi có thể bắt đầu đi học hoặc đến nhà trẻ. Theo một số nghiên cứu, hầu hết trẻ không đi đại tiện ở trường, điều này có thể là nguyên nhân dẫn đến táo bón.

Thông thường táo bón kéo dài trong vài ngày và có thể cải thiện bằng các cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi tại nhà. Tuy nhiên, trong trường hợp nghiêm trọng, trẻ có thể bị táo bón mãn tính và cần ít nhất 6 tháng điều trị để có nhu động ruột bình thường.

Dấu hiệu nhận biết táo bón ở trẻ 2-3-4 tuổi

Trẻ 2-3-4 tuổi hay trẻ mới biết đi thường đi đại tiện mỗi ngày một lần. Thông thường trẻ đi đại tiện ít hơn 3 lần mỗi tuần (hoặc ít thường xuyên hơn so với bình thường) kết hợp với phân cứng, khô, khó đi ra khỏi hậu môn được xem là táo bón. Bên cạnh đó, một số chuyên gia cho biết, trẻ em đi ngoài phân cứng, với số lượng lớn, kèm theo các dấu hiệu đau đớn khi đi đại tiện hoặc có máu trong phân, có thể là dấu hiệu của táo bón ở trẻ em.

Thỉnh thoảng bị táo bón là một vấn đề bình thường và không nghiêm trọng. Tuy nhiên, táo bón ở trẻ em kéo dài hơn 2 tuần được gọi là táo bón mãn tính và cần điều trị y tế. Bác sĩ có thể yêu cầu bạn quan sát tần suất đi đại tiện của trẻ, khối lượng và tính chất của phân. Bên cạnh đó, trẻ bị táo bón có thể xuất hiện một số dấu hiệu và triệu chứng như:

• Đau bụng
• Bụng phình to
• Buồn nôn hoặc nôn
• Ăn mất ngon
• Dễ nổi giận
• Khóc hoặc la hét khi đi đại tiện
• Tránh đi đại tiện (các dấu hiệu bao gồm bấu chặt mông, bắt chéo chân, đỏ mặt, đổ mồ hôi và khóc la khi đi đại tiện hoặc có nhu động ruột)
• Tã lót xuất hiện các chất nhầy hoặc phân dưới dạng loãng

Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ mới biết đi

Nhiều nguyên nhân khác nhau có thể dẫn đến chứng táo bón ở trẻ mới biết đi. Cụ thể các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Chế độ ăn uống không phù hợp: Trong một số trường hợp trẻ em ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, sữa, đồ ngọt và quá ít chất xơ có thể dẫn đến táo bón. Bên cạnh đó, không tiêu thụ đủ lượng chất lỏng cần thiết cũng có thể dẫn đến táo bón.
• Không đi đại tiện khi cần thiết: Trẻ em 2-3-4 tuổi thường dành nhiều thời gian để chơi hơn là đi đại tiện, điều này có thể cần đến tình trạng tích tụ phân trong cơ thể và dẫn đến táo bón. Bên cạnh đó, một số trẻ có thể nổi loạn và chống đối nhu cầu đi vệ sinh để thể hiện bản thân.
• Khó chịu khi đi đại tiện: Táo bón thường dẫn đến cảm giác đau bụng, khó chịu và khiến trẻ có xu hướng tránh đi vệ sinh. Điều này dẫn đến tích tụ phân ở ruột, gây tắc nghẽn trực tràng và táo bón kéo dài.
• Thiếu các hoạt động chế chất: Tập thể dục và vận động thường xuyên có thể hỗ trợ thức ăn di chuyển trong hệ thống tiêu hóa. Do đó, thiếu vận động có thể khiến trẻ dễ bị táo bón.
• Thuốc: Một số loại thuộc và thực phẩm bổ sung có thể dẫn đến táo bón bao gồm thuốc bổ sung sắt liều cao, thuốc giảm đau hoặc chất sắt liều thấp có trong sữa bột ở trẻ em có thể dẫn đến các triệu chứng táo bón.
• Bệnh lý: Một số trẻ có thể có vấn đề ở hậu môn, ruột hoặc trực tràng và dẫn đến táo bón mãn tính. Bên cạnh đó, bệnh bại não  và các dạng rối loạn thần kinh khác cũng có thể ảnh hưởng đến nhu cầu đại tiện của trẻ.

Cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi hiệu quả

Táo bón ở trẻ mới biết đi có thể được cải thiện theo nhiều cách khác nhau. Bác sĩ có thể kiểm tra tình trạng, các nguyên nhân và đề nghị các biện pháp khắc phục tốt nhất. Trong một số trường hợp bé có thể cần chẩn đoán và điều trị y tế để tránh các rủi ro không mong muốn.

Trong hầu hết các trường hợp, cha mẹ và người chăm sóc có thể tham khảo một số cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi như sau:

1. Làm sạch ruột

Trẻ 2-3-4 tuổi bị táo bón có thể không biết cách làm sạch ruột đúng và phù hợp. Do đó, bác sĩ có thể đề nghị một số cách đẩy phân ra khỏi trực tràng và làm sạch ruột hiệu quả hơn.

Các biện pháp thường bao gồm sử dụng các loại thuốc uống nhuận tràng, thụt hậu môn hoặc sử dụng thuốc đạn đặt hậu môn để giúp loại bỏ phân ra khỏi cơ thể. Mặc dù các biện pháp thụt hậu môn có thể mang lại hiệu quả điều trị tương đối cao nhưng có thể khiến trẻ sợ hãi. Vì vậy cha mẹ cần thận trọng và trấn an trẻ khi thực hiện các biện pháp này.

Trong giai đoạn làm sạch, cha mẹ hoặc người chăm sóc có thể cân nhắc cho trẻ sử dụng dầu khoáng để làm sạch trực tràng và hỗ trợ loại bỏ phân ra khỏi cơ thể. Dầu khoáng được hấp thụ và sẽ thẩm thấu vào phần, làm mềm phân và giúp trẻ đi đại tiện sau một vài giờ. Dầu khoáng chỉ gây nguy hiểm khi xâm nhập vào phổi, do đó không được dùng dầu khoáng cho trẻ sơ sinh và trẻ em khó nuốt. Bên cạnh đó, để giảm nguy cơ bác sĩ có thể đề nghị sử dụng dầu khoáng bằng cách thụt hậu môn.

Sau khi phân của bé trở nên mềm, bác sĩ có thể đề nghị một số loại thuốc kháng để loại bỏ toàn bộ phân và đảm bảo hệ thống tiêu hóa hoạt động bình thường.

Ngoài ra, trẻ cần bổ sung đầy đủ nước và các chất lỏng mỗi ngày để làm mềm phân.

2. Giai đoạn điều trị bảo trì

Sau khi làm sạch toàn bộ phân tắc nghẽn bên trong trực tràng, bác sĩ có thể đề nghị sử dụng một số biện pháp điều trị hàng ngày để điều trị và ngăn ngừa táo bón tái phát. Dầu khoáng thường là loại thuốc phổ biến nhất và có thể giúp phân đi ra khỏi cơ thể dễ dàng hơn.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể đề nghị bổ sung chất xơ và chất lỏng để làm mềm phần. Chất xơ dồi dào thường có trong ngũ cốc ăn sáng, một số loại trái cây và các loại rau. Trẻ em từ 2 – 4 tuổi có thể cần khoảng 6 – 8 g chất xơ mỗi ngày để đảm bảo hoạt động của hệ thống tiêu hóa.

Một số loại thuốc nhuận trạng tự nhiên có thể hoạt động bằng cách lên men đường và tạo ra khí bên trong dạ dày. Các sản phẩm có tác dụng nhuận tràng tự nhiên bao gồm nước ép táo, mận, lê hoặc sữa chua.

Táo bón nhẹ có thể cải thiện bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và tăng cường vận động. Tuy nhiên, táo bón nghiêm trọng có thể cần sử dụng thuốc nhuận tràng hoặc các biện pháp y tế khác. Do đó, luôn luôn trao đổi với bác sĩ trước khi áp dụng các cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi.

3. Hướng dẫn trẻ cách đi đại tiện thường xuyên

Khi trẻ bắt đầu đi đại tiện phân mềm, bước tiếp theo là hướng dẫn và thiết lập cho trẻ thói quen đi đại tiện thường xuyên. Theo thời gian, trẻ có thể cảm nhận được thời gian cần đi vệ sinh và giúp hệ thống tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn.

4. Các biện pháp điều trị không được áp dụng ở trẻ 2-3-4 tuổi

Táo bón ở trẻ em 2-3-4 tuổi không được sử dụng thuốc xổ Fleets Phospho-Soda để điều trị. Loại thuốc này có thể dẫn đến các rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng, gây mất cân bằng các chất điện giải và gây tắc nghẽn ruột kết.

Các loại thuốc sữa hoặc chứa đường (mật) có thể dẫn đến tình trạng căng phồng bụng, chướng khí và đau bụng ở trên rốn. Ngoài ra, các loại thuốc này có thể gây tổn thương hệ thống tiêu hóa ở trẻ. Do đó, không sử dụng các loại thuốc này để điều trị táo bón ở trẻ em mới biết đi.

Cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi tại nhà

Một số cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi tại nhà có thể mang lại hiệu quả điều trị tương đối cao và an toàn. Cụ thể các biện pháp bao gồm:

1. Cho trẻ uống nước chanh

Nước chanh có thể hoạt động như một loại thuốc nhuận tràng ở trẻ em mới biết đi. Chanh chứa nhiều vitamin C, có tác dụng tăng cường lượng nước lưu thông đến ruột. Khi lượng nước đến ruột tăng lên có thể hỗ trợ làm mềm phân, kích thích nhu động ruột khỏe mạnh và ngăn ngừa táo bón hiệu quả.

Cha mẹ hoặc người chăm sóc có thể pha một nửa quả chanh vào một cốc nước ấm, sau đó thêm mật ong và cho trẻ uống. Tốt nhất nên cho trẻ uống nước chanh vào buổi sáng khi bụng đói. Điều này có thể kích thích nhu động ruột và giảm táo bón. Bên cạnh đó, cha mẹ có thể thay thế nước chanh bằng nước ép mận hoặc nước ép táo để thay đổi khẩu vị cho bé.

2. Tăng cường lượng nước và chất lỏng

Uống đủ nước là cách tốt nhất để ngăn ngừa táo bón và hỗ trợ hoạt động của hệ thống tiêu hóa. Nước có thể giúp vận chuyển thức ăn qua hệ thống tiêu hóa và đường ruột một cách nhanh chóng hơn. Bổ sung đầy đủ chất lỏng cần thiết có thể giúp phân không bị khô, mềm và dễ đi ra khỏi hậu môn hơn. Do đó, trẻ 2-3-4 tuổi bị táo bón cần chú ý bổ sung đầy đủ lượng nước cần thiết.

3. Tắm nước ấm và vận động thường xuyên

Thiếu hoạt động thể chất có thể dẫn đến các vấn đề về hệ thống tiêu hóa, giảm sự trao đổi chất, tăng cường các triệu chứng táo bón và khiến trẻ cảm thấy khó chịu hơn. Do đó, giữ trẻ luôn vận động mỗi ngày ít nhất 60 phút để tránh táo bón.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể cho bé tắm nước ấm hoặc ngâm người trong nước ấm 5 – 10 phút để hỗ trợ thư giãn các cơ hậu môn và tăng cường nhu động ruột.

4. Tăng cường chất xơ trong chế độ ăn uống

Thường xuyên sử dụng trái cây và các loại rau có thể tăng cường hỗ trợ nhu động ruột. Cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng ngũ cốc lúa mạch và nước ép trái cây để cải thiện tình trạng táo bón ở trẻ 2-3-4 tuổi.

Cha mẹ và người chăm sóc có thể bổ sung thêm các loại rau như rau bina, khoai lang, bông cải xanh và trái cây như cam, mơ vào chế độ ăn uống của trẻ để ngăn ngừa táo bón. Bên cạnh đó, siro ngô có chứa các loại protein từ đường và có thể kích thích nhu động ruột ở trẻ mới biết đi. Do đó, cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng siro ngô để cải thiện tình trạng táo bón.

5. Tăng cường các loại hạt

Hạt lanh là một cách trị táo bón cho trẻ 2-3-4 tuổi hiệu quả cao và an toàn. Cha mẹ chỉ cần ngâm hạt lanh trong nước và để qua đêm, điều này có thể hỗ trợ giải phóng các chất xơ hòa tan, tạo thành chất nhầy.

Cho trẻ sử dụng hạt lanh ngâm nước vào buổi sáng khi bụng đói. Điều này có thể dẫn đến nhu động ruột và cải thiện tình trạng táo bón.

Nếu trẻ không thích sử dụng hạt lanh ngâm nước, cha mẹ có thể  trộn hạt lanh vào một số loại trái cây và ngũ cốc để thay đổi hương vị.

Tương tự như hạt lanh, hạt chia có thể làm sạch đường điều hòa, không gây kích ứng hệ thống tiêu hóa và giúp trẻ đi đại tiện dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, sau khi ngâm, hạt chia có thể tiết ra chất xơ, tạo ra màng nhầy bao bọc phân và giúp loại bỏ phân khỏi hệ thống tiêu hóa hiệu quả hơn.

Táo bón ở trẻ 2-3-4 tuổi là tình trạng bình thường và có thể cải thiện bằng nhiều cách điều trị tại nhà. Tuy nhiên, trong trường hợp các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hoặc kéo dài, che mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị phù hợp.