13 cách chữa viêm họng bằng các cây thuốc Nam dễ kiếm

Chữa viêm họng bằng thuốc nam là một trong những liệu pháp được nhiều người áp dụng. Do thuốc nam khá gần gũi, các vị thuốc dễ tìm kiếm như hẹ, xương sông, kinh giới, rẻ quạt,… Đặc biệt, bài thuốc nam an toàn, lành tính phù hợp với nhiều đối tượng. Kiên trí áp dụng không chỉ cải thiện bệnh mà còn tăng cường sức khỏe.

Sử dụng thuốc nam trị bệnh là một trong những phương pháp quen thuộc của người Việt. Thuốc nam còn được hiểu là những bài thuốc theo kinh nghiệm dân gian được đúc kết từ thế hệ trước, sau đó truyền miệng lại từ đời này sang đời khác.

Nguyên liệu sử dụng gồm những vị thảo mộc bản địa có sẵn trong tự nhiên nên đảm bảo an toàn, lành tính. Một số vị thuốc nam có công dụng cải thiện tình trạng viêm họng như cây lược vàng, chúng chanh, hồng bì,….

Thuốc nam là những cây thuốc thảo mộc được dùng trị bệnh theo kinh nghiệm dân gian
Thuốc nam là những cây thuốc thảo mộc được dùng trị bệnh theo kinh nghiệm dân gian

TOP 13 cách chữa viêm họng bằng thuốc nam

Có rất nhiều thảo mộc thuốc nam có công dụng trị viêm họng hiệu quả. Dưới đây là chia sẻ cách trị viêm họng từ 13 loại cây thảo mộc, các bạn có thể áp dụng để giảm nhanh triệu chứng ho, đau rát cổ họng kéo dài. 

Chữa viêm họng bằng lá hẹ

Hẹ là một trong những thảo dược có nhiều công dụng trị bệnh, đặc biệt phải kể tới chứng viêm họng. Theo y học cổ truyền, hẹ tính ấm, chua nhẹ có khả năng thanh nhiệt, giải độc, bồi bổ khí huyết.

Đặc biệt, trong hẹ chứa nhiều thành phần khác sinh tự nhiên giúp kháng viêm, kháng khuẩn. Sử dụng hẹ đúng cách mang lại công dụng long đờm, giảm ho, đau rát cổ họng, giảm viêm sưng hiệu quả. 

Bài thuốc nam từ lá hẹ giúp giảm nhanh triệu chứng ho, đau rát cổ họng
Bài thuốc nam từ lá hẹ giúp giảm nhanh triệu chứng ho, đau rát cổ họng

Một số cách chữa viêm họng từ cây thuốc nam này như: 

  • Bài 1: Sử dụng 200g hẹ kết hợp với đường phèn hoặc mật ong rồi hấp cách thủy khoảng 20 phút. Người bệnh dùng uống nước và ăn cả phần cái để giúp cải thiện bệnh. 
  • Bài 2: Dùng một nắm hẹ, mang hơ trên lửa nóng, dùng vải bọc lại rồi đắp lên cổ họng tới khi hẹ nguội thì thay bằng nắm hẹ hơ nóng khác. Kiên trì áp dụng ngày khoảng 2 – 3 lần, mỗi lần khoảng 20 – 30 phút để đạt hiệu quả tốt nhất. 

Ngoài ra, bạn có thể sử dụng hẹp chế biến cùng các món ăn như cháo hẹ, súp hẹ, canh hẹ,… để đạt hiệu quả như mong muốn. 

Sử dụng thuốc nam rẻ quạt chữa viêm họng

Rẻ quạt là một trong những thảo mộc thuốc nam quen thuộc có khả năng trị viêm họng hiệu quả. Theo y học cổ truyền, rẻ quạt vị đắng, hơi cay, tính bình, giúp thanh nhiệt, giải độc, tiêu đờm, sát khuẩn. 

Ngoài ra, các thành phần kháng viêm trong rẻ quạt như phenol, benzofuran, benzoquinon, iso flavonoid, flavonoid,… Những hoạt chát này có tác dụng tiêu viêm, từ đó giảm nhanh các triệu chứng khó chịu do viêm họng gây ra. 

Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ cây rẻ quạt an toàn, lành tính
Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ cây rẻ quạt an toàn, lành tính

Một số bài thuốc từ rẻ quạt trị viêm họng như:

  • Bài 1: Rẻ quạt rửa sạch, phơi khô, cát thành khúc ngắn. Mỗi ngày bạn dùng một ít rẻ quạt kết hợp với muối hột rồi nhai, nuốt phần nước từ từ để giúp hoạt chất trong rẻ quạt tác động vào cổ họng, làm dịu cơn đau rát.
  • Bài 2: Dùng 10 lá rẻ quạt tươi đã rửa sạch cho vào cối giã nát cùng một ít muối hạt. Sau đó mang hỗn hợp sắc với 100ml nước. Người bệnh dùng nước sắc này để ngậm và súc miệng 2 lần/ngày (sáng, tối).
  • Bài 3: Dùng 5 lá rẻ quạt đã phơi khô kết hợp với 1g cam thảo, 2 lá mạch môn, 2 củ sâm với 60ml nước. Dùng thuốc sắc uống 2 lần trong ngày khi còn ấm để phát huy tác dụng tối đa. 

Trị viêm họng bằng cây thuốc nam xương sông

Xương sông cũng là một trong những thảo dược thuốc nam có công dụng trị viêm họng nhờ khả năng kháng viêm, diệt khuẩn. Do vậy, nếu bạn đang gặp tình trạng ho, đau rát cổ họng do viêm họng thì có thể áp dụng các bài thuốc từ lá xương sông. 

Bài thuốc trị viêm họng từ xương sông đơn giản mà hiệu quả nhanh
Bài thuốc trị viêm họng từ xương sông đơn giản mà hiệu quả nhanh

Hai cách chữa viêm họng bằng thuốc nam xương sông thường dùng là:

  • Bài 1: Bạn dùng khoảng 3 lá xương sông bánh tẻ, rửa sạch, thái nhỏ. Sau đó trộn xương sông với 5 thìa mật ong nguyên chất, mang hấp cách thủy khoảng 15 – 20 phút. Tiếp đó, bạn đem lọc phần nước để uống sẽ giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm họng. Thực hiện bài thuốc này khoảng 3 – 5 ngày kết hợp bảo vệ họng đúng cách để mang lại hiệu quả tối đa. 
  • Bài 2: Bạn dùng khoảng 30g lá xương sông đã phơi khô hoặc sao vàng sắc với 1,5 lít nước trong khoảng 15 phút. Sau đó dùng nước thuốc uống nhiều lần trong ngày.

Bài thuốc trị viêm họng từ xạ đen

Xạ đen cũng là một trong những thảo dược thuốc nam có công dụng điều trị nhiều bệnh, đặc biệt phải kể tới viêm họng. Theo nhiều nghiên cứu xạ đen có khả năng kháng khuẩn tiêu viêm rất tốt. Do vậy, kiên trì áp dụng bài thuốc nam này khoảng 10 ngày liên tiếp sẽ giúp cải thiện chứng bệnh hiệu quả. 

Cây xạ đen nhiều hoạt chất kháng viêm có công dụng trị viêm họng hiệu quả
Cây xạ đen nhiều hoạt chất kháng viêm có công dụng trị viêm họng hiệu quả

Bài thuốc trị viêm họng từ xạ đen cũng rất đơn giản. Để giúp mang lại hiệu quả tốt nhất, các bạn kết hợp xạ đen với một số thảo dược khác theo hướng dẫn dưới đây.

Nguyên liệu gồm:

  • Cây xạ đen 25g
  • Bạch hoa xà thiệt thảo 20g
  • Bán chi liên 12g.
  • Mạch môn 20g.
  • Bọn mắn 20g.
  • Cam thảo 5g. 

Cách sử dụng: Mang các vị thuốc trên sắc với 1,5 lít nước lọc trong khoảng 30 phút tới khi cạn còn khoảng 600ml thì ngưng. Dùng thuốc chia 3 lần uống trong ngày. 

Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ lá kinh giới

Kinh giới cũng là một trong những thảo dược thuốc nam có công dụng trị viêm họng được nhiều người biết tới. Sở dĩ loại cây này có khả năng cải thiện chứng bệnh viêm họng do chứa nhiều thành phần kháng viêm, sát khuẩn như flavonoid, polyphenol, anthocyanin.

Lá kinh giới giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm họng
Lá kinh giới giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm họng

Các bài thuốc trị viêm họng từ kinh giới cũng rất đơn giản và dễ áp dụng. Một số bài mẹo dùng theo kinh nghiệm dân gian như: 

  • Bài 1: Kết hợp kinh giới, diếp cá, rau má, cỏ mần trầu, rẻ quạt với hàm lượng bằng nhau. Mang các nguyên liệu trên rửa sạch, sắc với 1 lít nước, tới khi cạn còn ½ thì thôi. Dùng thuốc chia 3 lần uống trong ngày.
  • Bài 2: Kết hợp kinh giới 10g, cam thảo 3g, cát cánh 10g. Bạn mang các vị thuốc trên sắc với 600ml nước trong khoảng 30 phút. Sau đó dùng nước thuốc uống hàng ngày. Sử dụng bài thuốc này mỗi ngày 1 lần, kiên trì khoảng 1 tuần sẽ thấy các triệu chứng bệnh thuyên giảm rõ ràng.

Kinh giới là một thảo dược có công dụng trị viêm họng hiệu quả nhờ chứa thành phần kháng viêm kháng khuẩn. Ngoài ra, cát cánh và cam thảo cũng mang lại nhiều công dụng giúp tiêu đờm, làm dịu họng. Bởi vậy khi kết hợp các vị thuốc này sẽ giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm họng, mang lại cảm giác dễ chịu.

Cây lược vàng chữa viêm họng

Lược vàng là một loại cây quen thuộc, trong dân gian còn gọi lược vàng với nhiều tên khác như ây bạch tuộc, giải khóm, lan vòi, địa lan vòi. Cây lược vàng ngoài công dụng làm cảnh thì còn đóng vai trò là một loại thảo dược thuốc nam có nhiều công dụng trị bệnh, đặc biệt với chứng viêm thanh quản. 

Lược vàng thảo dược thuốc nam có nhiều công dụng tốt với sức khỏe
Lược vàng thảo dược thuốc nam có nhiều công dụng tốt với sức khỏe

Theo Đông y, lượng vàng vị chua nhẹ, tính mát, ít độc có khả năng tác động và kinh phế giúp thanh nhiệt, hỗ trợ quá trình đào thải độc tố, tiêu viêm. Do vậy, thảo mộc này rất phù hợp trong điều trị các bệnh về đường hô hấp như viêm họng, viêm thanh quản,…

Ngoài ra, theo nghiên cứu y học hiện đại, trong lược vàng chứa nhiều hoạt chất quercetin – thành phần có tác dụng bảo vệ tế bào và thành mạch. Bởi vậy, sử dụng lược vàng đúng cách có thể hỗ trợ loại bỏ các triệu chứng khó chịu do viêm thanh quản gây ra. 

  • Bài 1: Dùng 50g lược vàng, mang rửa sạch, giã nát rồi ép lấy nước cốt. Dùng nước ép rẻ quạt hào với một chút giấm, đẻ uống từng ngụm nhỏ giúp cải thiện triệu chứng viêm họng. 
  • Bài 2: Dùng 2 – 3 lá rẻ quạt loại không già cũng không non, mang rửa sạch, vò nát. Tiếp đó, bạn dùng cho rẻ quạt và miệng nhai, ngậm rồi nuốt phần nước từ từ. Áp dụng liên tục khoảng 3 ngày để cảm nhận hiệu quả mang lại.

Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ lá húng chanh

Húng chanh có nhiều công dụng với sức khỏe, đặc biệt có khả năng điều trị các bệnh về hô hấp, tiêu biểu như viêm họng. Sách y học cổ truyền ghi lại, húng chanh với đặc tính hơi chua, tính ấm, có công dụng làm tiêu đờm, giải độc, giảm tình trạng ngứa rát cổ họng hiệu quả. 

Các bài thuốc từ húng chanh đơn giản, lành tính
Các bài thuốc từ húng chanh đơn giản, lành tính

Ngoài ra, loại thảo dược này chứa rất nhiều dưỡng chất và các thành phần kháng viêm tự nhiên như arvacrol, eugenol, salicylat, thymol… Những hoạt chất này giúp ức chế vi khuẩn, kháng khuẩn, tiêu viêm, do vậy có thể ức chế tình trạng viêm họng hiệu quả. 

Hai bài thuốc trị viêm họng hiệu quả bằng húng chanh được nhiều người áp dụng là: 

  • Bài 1: Bạn dùng 200g húng chanh, rửa sạch, ngâm với muối loãng khoảng 5 phút. Sau đó cho húng chanh vào cối, thêm vào đó 1 thìa cà phê muối, giã nát hỗn hợp. Người bệnh dùng hỗn hợp thu được cho vào miệng nhai, ngậm rồi nuốt phần nước cốt từ từ sẽ giúp làm dịu cơn đau rát cổ họng hiệu quả. 
  • Bài 2: Sử dụng khoảng 200g húng chanh, 4 quả tắc xanh, đường phèn vừa đủ. Húng chanh rửa sạch, tắc thái lát bỏ hạt, cho cả hai nguyên liệu vào xay nhuyễn thành dạng hỗn hợp. Tiếp đó cho hỗn hợp vào bát sứ, thêm một chút đường phèn rồi mang hấp cách thủy khoảng 15 – 20 phút. Người bệnh sử dụng phần nước để uống còn phần cái để ngậm sẽ giúp cải thiện các triệu chứng khó chịu do viêm họng gây ra.

Thảo dược gừng tươi chữa viêm họng

Gừng không chỉ là gia vị được sử dụng nhiều trong các món ăn mà còn là vị thuốc quý giúp điều trị bách bệnh. Gừng chứa hàm lượng lớn các chất kháng viêm tự nhiên như Phellandrene, borneol, zingiberol, chavicol,.. Do vậy thường xuyên sử dụng gừng chế biến món ăn hoặc sử dụng như thuốc sẽ mang lại công dụng tốt cho sức khỏe, đặc biệt giúp cải thiện chứng viêm họng. 

Gừng tính ấp, giúp làm dịu cơn ho hiệu quả
Gừng tính ấp, giúp làm dịu cơn ho hiệu quả

Ngoài ra, theo y học cổ truyền ghi lại, gừng vị ấm, tính cay. Nó có tác dụng làm ấm cổ họng, tán đờm, giảm sưng viêm. Bởi vậy mà gừng trở thành vị thuốc quen thuộc trong nhiều bài thuốc nam trị viêm họng. 

Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ gừng tươi rất đơn giản, các bạn có thể tham khảo theo các cách dưới đây: 

  • Bài 1: Kết hợp gừng và vỏ quýt, vỏ chanh với hàm lượng bằng nhau. Thêm vào đó một chút mật ong, rồi mang hấp cách thủy khoảng 20 phút. Sau khi hấp xong, người bệnh dùng uống phần nước, còn phần cái thì để ngậm sẽ giúp làm dịu cơn ho viêm họng nhanh chóng. 
  • Bài 2: Dùng 1 nhánh gừng nhỏ rửa sạch, giã nát cùng một chút muỗi. Mang hỗn hợp hãm với 300ml nước như trà khoảng 5 phút, rồi thêm vào trà gừng khoảng 2 thìa mật ong. Cuối cùng bạn uống trà gừng mật ong này khi còn ấp, uống từng ngụm nhỏ để giúp mang lại hiệu quả tốt nhất. 

Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ hoa đu đủ đực

Hoa đu đủ đực là 1 trong 13 loại thảo dược thuốc nam có công dụng trị viêm họng được đánh giá mang lại hiệu quả cao. Hoa đu đủ đực mặc dù có vị đắng khó sử dụng tuy nhiên thành phần tiêu viêm, bổ phế của nó lại rất tốt để giúp làm dịu triệu chứng viêm họng. 

Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ hoa đu đủ đực được nhiều người đánh giá hiệu quả cao
Chữa viêm họng bằng thuốc nam từ hoa đu đủ đực được nhiều người đánh giá hiệu quả cao

Một số bài thuốc trị viêm họng từ hoa đu đủ đực như:

  • Bài 1: Kết hợp 200g hoa đu đủ đực với 2 thìa mật ong nguyên chất mang hấp cách thủy. Sau đó, mang hỗn hợp nghiền nhỏ bằng thìa gỗ, người bệnh dùng hỗn hợp cho vào miệng nhai, nuốt từ từ.
  • Bài thuốc 2: Kết hợp hoa đu đủ đực với lá hẹ mỗi loại 12g và 8 hạt chanh. Mang 3 vị thuốc này giã nát, hòa với 20ml nước ấm, thêm vào đó 2 thìa mật ong nguyên chất. Người bệnh chia thuốc uống 2 – 3 lần/ngày sẽ giúp cải thiện tình trạng khàn tiếng, mất tiếng do viêm họng hiệu quả.

TỐNG TIỄN TRIỆU CHỨNG VIÊM HỌNG MỘT ĐI KHÔNG TRỞ LẠI VỚI CÂY LƯỢC VÀNG. ĐẶT MUA TẠI ĐÂY

Trị viêm họng bằng bạc hà

Bạc hà là một loại thảo dược được nhiều người ưa thích vì nó chứa nhiều tinh dầu mang lại cảm giác thông thoáng mũi họng, mát dễ chịu. Theo Đông y, bạc hà vị cay, tính mát, không độc. Bạc hà có tác dụng làm thông mũi, trị cảm, giảm ho, tiêu đờm. Do vậy sử dụng bạc hà đúng cách sẽ giúp giảm các triệu chứng đau rát, ngứa cổ họng hiệu quả. 

Bạc hà chứa nhiều tinh dầu giúp làm mát họng, giảm ho rát
Bạc hà chứa nhiều tinh dầu giúp làm mát họng, giảm ho rát

Một số bài thuốc trị viêm họng bằng bạc hà như:

  • Bài 1: Cách đơn giản nhất là bạn sử dụng lá bạc bà đã rửa sạch cho vào miệng nhai cùng một ít muối hạt. Với cách này, tinh dầu bạc hà sẽ lan tỏa khắp vùng họng, miệng giúp mang lại cảm giác thông thoáng, dịu nhanh cơn ho.  
  • Bài 2: Bạn dùng một cốc nước sôi hòa với đường phèn, sau đó thêm vào một ít lá bạc hà tươi đã rửa sạch. Mang hỗn hợp đun với lửa nhỏ, rồi thêm 1 – 2 thìa nước cốt chanh, tiếp tục đun tới khi hỗn hợp cô đặc. Khi đã thu được hỗn hợp, bạn bảo quản trong hộp thủy tinh. Mỗi ngày dùng một chút để ngậm hoặc hòa nước uống. Sự kết hợp giữa bạc hà và đường phèn, chanh vừa giúp thông họng, dịu cơn đau rát họng lại mang lại cảm giác dễ chịu, thư thái.

Chữa viêm họng hiệu quả với thảo dược tía tô

Tía tô cũng làm một trong những vị thuốc nam có công dụng trị viêm họng được nhiều người đánh giá hiệu quả tốt. Sỡ dĩ, tía tô có khả năng cải thiện các triệu chứng viêm họng vì thảo dược này chứa hàm lượng tinh dầu có hoạt chất kháng viêm, tiêu diệt khuẩn. 

Các bài thuốc trị viêm họng bằng tía tô đơn giản, không tác dụng phụ
Các bài thuốc trị viêm họng bằng tía tô đơn giản, không tác dụng phụ

Theo Đông y, tía tô vị ấm, tính cay có tác dụng tác động và 3 kinh: Phế, Tâm, Tỳ. Do vậy tía tô mang lại hiệu quả tốt trong việc làm ấm cổ họng, tiêu đờm, giảm ho do viêm họng và các chứng bệnh hô hấp khác. 

Một số bài thuốc trị viêm họng bằng tía tô hiệu quả như:

  • Bài 1: bạn sử dụng tía tô và hoa đu đủ đực, hoa khế đường tỷ lệ bằng nhau. Cho các nguyên liệu vào chung một bát sứ, thêm khoảng lượng đường phèn vừa đủ, rồi mang hấp cách thủy khoảng 15 phút. Tiếp đó, người bệnh dùng phần nước để uống và bỏ cái. 
  • Bài 2: Kết hợp 100g hạt tía tô ngâm với rượu trắng, sao cho rượu ngâm hạt tía tô là được. Bảo quản bình ngâm khoảng 1 tuần, sau đó người bệnh sử dụng rượu thuốc để uống hàng ngày. Mỗi ngày uống khoảng một nửa ly nhỏ. 
  • Bài 3: Dùng hạt tia tô phơi khô, tán thành bột mịn. Mỗi ngày, người bệnh dùng 2 thìa bột hòa với nước ấm để uống sẽ giảm nhanh các triệu chứng viêm họng.

Cách trị viêm họng bằng lá mơ

Nếu bạn đang muốn tìm cách chữa viêm họng bằng thuốc nam từ loại thảo mộc dễ tìm mà lành tính thì đừng bỏ qua lá mơ. Loại thảo dược này có hàm lượng tinh dầu lớn, đặc biệt chứa nhiều thành phần sulfur dimethyl disulphit đóng vai trò như một loại thuốc kháng viêm giúp trị viêm họng hiệu quả. 

Lá mơ chứa nhiều hoạt chất kháng viêm giúp giảm triệu chứng ho viêm họng
Lá mơ chứa nhiều hoạt chất kháng viêm giúp giảm triệu chứng ho viêm họng

Chính bởi vậy, sử dụng lá mơ đúng cách sẽ không chỉ giúp giảm nhanh các triệu chứng viêm họng và còn hỗ trợ nhiều bệnh lý về hô hấp khác như viêm thanh quản, viêm phế quản,….

Một số bài thuốc từ lá mơ như:

  • Bài 1: Dùng một nắm lá mơ, rửa sạch, giã nát rồi ép lấy nước cốt. Hòa nước cốt lá mơ với một chút mật ong rồi mang hấp nóng để giúp hỗn hợp hòa quyện vào nhau. Người bệnh dùng hỗn hợp thuốc ngậm, uống từ từ từng ngụm để giúp mang lại tác dụng tối đa. 
  • Bài 2: Kết hợp trứng gà và lá mơ. Với cách này, bạn lấy một nắm lá mơ vừa đủ, rửa sạch, thái nhỏ rồi trộn với 2 quả trứng gà, thêm gia vị vừa ăn rồi cho vào chảo rán chín. Sử dụng món này trong bữa ăn, ăn khi còn ấm để tác dụng tối đa nhất. 

Lưu ý khi chữa viêm họng bằng thuốc nam

Thuốc nam có ưu điểm lành tính, không tác dụng phụ. Tuy nhiên khi thực hiện các bài thuốc nam trị viêm họng, các bạn cần lưu ý một số vấn đề sau đây:

  • Các nguyên liệu phải đảm bảo sạch, an toàn không chứa hoạt chất, thuốc trừ sâu. Để an toàn, bạn nên rửa sạch, ngâm với muối loãng trước khi sử dụng. 
  • Chữa viêm họng bằng bài thuốc nam chỉ là áp dụng theo kinh nghiêm dân gian do vậy chỉ hợp với người bệnh nhẹ. Ngoài ra, hiệu quả sử dụng sẽ phụ thuộc rất nhiều vào cơ địa từng người. 
  • Trong trường hợp sử dụng thuốc nam nhiều ngày không hiệu quả, bạn nên áp dụng phương pháp khác phù hợp hơn, tránh để bệnh tiến triển nặng. 
  • Không lạm dụng thuốc nam, nhiều lần trong ngày. Tốt nhất, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa về các bài thuốc để tránh tác dụng phụ. 
  • Phụ nữ mang thai, đang cho con bú, trẻ dưới 1 tuổi không nên áp dụng bài thuốc nam vì có thể gây tác dụng phụ như làm mất sữa, dị ứng. 

Thuốc nam mang lại nhiều ưu điểm nổi bật, đặc biệt dễ áp dụng, chi phí tiết kiệm. Tuy nhiên không phải đối tượng nào áp dụng cũng mang lại hiệu quả như mong muốn. Hy vọng chia sẻ trên đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ về các cách chữa viêm họng bằng thuốc nam và những lưu ý quan trọng. Chúc các bạn sức khỏe!